Αν και η είσοδος νέων εκπαιδευτών στον χώρο των πολεμικών τεχνών είναι κατά βάση ένα θετικό χαρακτηριστικό, και μια προσμονή πως τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο, εντούτοις παρατηρείται συχνά μια προχειρότητα και μια συνέχεια παλαιών λαθών που προσδίδουν κακή εικόνα στον χώρο μας και φυσικά διόλου τον αναβαθμίζουν.
Αρχικά θεωρώ πως ο κάθε εκπαιδευτής πολεμικών τεχνών, πρέπει να απομακρυνθεί από την έννοια του προπονητή και ιδίως από την “λογική” της δημιουργίας χαρούμενων πελατών. Φυσικά και είναι σημαντικό, τόσο επιχειρηματικά όσο και ουσιαστικά, το κάθε μέλος της σχολής να είναι ευχαριστημένο από την ποιότητα των παροχών αλλά ας μην ξεχνάμε, και από την σωστή χορήγηση των υπηρεσιών. (Προσέχουμε την λέξη σωστό, και την έννοιά της)
Το πρώτιστο όμως είναι, και πρέπει να παραμένει, η εκπαίδευση να είναι τέτοια ώστε να παράγει επί της ουσίας αποτελέσματα. Αυτό θα ικανοποιήσει πραγματικά τον ασκούμενο.
Το να τελειώνει μια τάξη, με ενθουσιασμένους και ιδρωμένους ασκούμενους, επουδενί δεν σημαίνει πως έχουν γυμναστεί σωστά και έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα σύμφωνα με τις ανάγκες που τους οδήγησαν στην ενασχόλησή τους με τις πολεμικές τέχνες.
Το μεγαλύτερο μειονέκτημα του ασκούμενου, είναι πως στην πλειονότητά του, δεν έχει την γνώση να αξιολογήσει τον εκπαιδευτή, και έτσι εύκολα μπορεί να παραπλανηθεί, ακόμα και να εξαπατηθεί σε πολλούς τομείς.
Ας εξετάσουμε σήμερα, το πρώτο και εντελώς απαραίτητο συστατικό μιας τάξης πολεμικών τεχνών, όπως αυτή έχει καθιερωθεί, που είναι η προθέρμανση.
Με απλά λόγια, προθέρμανση είναι η διαδικασία προετοιμασίας της θερμοκρασίας του σώματος και του μυικού συστήματος να μεταβεί από την φυσιολογική κατάσταση που βρίσκεται στην κατάσταση της εκπαίδευσης / προπόνησης.
Είναι δηλαδή η απαραίτητη σωματική αλλά και ψυχολογική – εγκεφαλική διεργασία προετοιμασίας που γίνεται προοδευτικά μέσω προπαρασκευαστικών ασκήσεων ή κινήσεων, πριν το κυρίως μάθημα πολεμικών τεχνών.
Πρέπει να καταστεί σαφές, πως η διάρκεια της προθέρμανσης εξαρτάται από την συνολική διάρκεια του μαθήματος, αλλά και από τα πλάνα του προσδοκώμενου και επιθυμητού αποτελέσματος.
Δυστυχώς οι ιδιαιτερότητες που έχουν αρκετές σχολές πολεμικών τεχνών (μικροί προπονητικοί χώροι, ανομοιομορφία ασκούμενων σε ηλικία, φυσική κατάσταση, επίπεδο κλπ) είναι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο.
Οση γνώση και να έχει ο εκπαιδευτής στην πολεμική τέχνη που διδάσκει, οφείλει να γνωρίζει έστω στοιχειωδώς κάποιες έννοιες της φυσικής αγωγής όπως μυϊκή συστολή, μυϊκός συντονισμός, γαλακτικό οξύ, μεταβολισμός, ενεργειακή δαπάνη, αερόβια – αναερόβια άσκηση, ΜΚΣ κλπ, τόσο για λόγους απόδοσης αλλά και ασφάλειας.
Δεν νοείται προθέρμανση χωρίς δομή και πλάνο. Επίσης μετά την γενική προθέρμανση, πρέπει να ακολουθεί η ειδική. Η προθέρμανση δηλαδή που βοηθά τον ασκούμενο να ανταποκριθεί ικανοποιητικά στο κύριο μέρος της προπόνησης και στις κινητικές δεξιότητες και στις ιδιαίτερες ασκήσεις που απαιτούνται στο στυλ πολεμικής τέχνης που εξασκεί – μαθητεύει.
Εν συνεχεία οι διατατικές ασκήσεις, σύμφωνα με το προπονητικό πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί. (Αυτός ο ειδικός τομέας σηκώνει μεγάλη συζήτηση για την επιλογή στατικών ή δυναμικών -βαλλιστικών- διατάσεων ή τον συσχετισμό μεταξύ τους στην προθέρμανση)
Μερικά από τα συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι εκπαιδευτές – προπονητές στην προθέρμανση είναι:
- A. προκαλούν κούραση στον ασκούμενο, ενώ το ζητούμενο είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και η αιμάτωση των μυών.
- B. Δεν ακολουθούν σωστή αναλογία μεταξύ της έντασης και της διάρκειας κάθε άσκησης.
- Γ. Ανακατεμένη σειρά ασκήσεων
- Δ. Μεγάλο χρονικό διάστημα σε σχέση με τον χρόνο του κυρίου μέρους της εκπαίδευσης.
- Ε. Εμμονή στην εμπειρική πρακτική των ασκήσεων χωρίς το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρό τους.
- ΣΤ. Επιμονή στην τυπικότητα.
Εν κατακλείδι, η προθέρμανση για όσους εκπαιδευτές την επιλέγουν στο μάθημά τους, αποτελεί κύριο, σημαντικό και απαραίτητο συστατικό μιας τάξης πολεμικών τεχνών, (όπως και κάθε αθλητικής δραστηριότητας).
Ο κάθε εκπαιδευτής οφείλει να γνωρίζει και αυτό το αντικείμενο, όσο επαρκώς κατέχει την τέχνη του, αλλά και να διευρύνει συνεχώς τις γνώσεις του, τόσο των ρητών όσο και των άρρητων.
Είναι λογικό, το να διδάσκει ο εκπαιδευτής κάτι που είναι εξοικειωμένος με αυτό, ωστόσο αν κάποιος μείνει στις ήδη υπάρχουσες γνώσεις του, θα αποκομίζει εμπειρία που θα προέρχεται μόνο από αυτές. Η πρόσληψη νέων πληροφοριών σε συνδυασμό με την μελέτη και ανακάλυψη πρέπει να είναι αναγκαία προϋπόθεση και ζητούμενο ζωτικής σημασίας για την εξέλιξη του κάθε εκπαιδευτή, συνεπώς και των μαθητών του.
Συχνά χρησιμοποιώ αποφθέγματα του Πιττακού (ένας εκ των 7 σοφών της Αρχαίας Ελλάδας) αλλά δύο εξ αυτών που ταιριάζουν απόλυτα στο κείμενο, είναι τα “Γνους πράττε” – να ενεργείς έχοντας γνώση, και “Καιρών γνώθι” – να γνωρίζεις τι γίνεται στην εποχή σου.
Εντούτοις θα κλείσω αυτό το άρθρο, με την φράση του μεγάλου στοχαστή και φιλόσοφου Ιμμάνουελ Καντ
ΟΦΕΙΛΕΙΣ, ΑΡΑ ΜΠΟΡΕΙΣ.
(Διαβάστε το παρεμφερές άρθρο μου “You can only fight the way you practice”)
Μιχάλης Κοσσυβάκης
Εκπαιδευτής άοπλης και ένοπλης μάχης, προπονητής μαχητικών αθλημάτων, διεθνής εισηγητής
